ใช้....ด้าย ตอนที่ 1 ชนิดของด้ายควรรู้

การทำงานควิลท์ให้สวยงามนอกจากการเลือกใช้ผ้าที่เหมาะสมแล้ว  ด้ายก็เป็นวัสดุที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งที่จะมีผลต่องานของเราพอสมควร   การเลือกซื้อด้ายแต่ละหลอดนอกจากสีด้ายที่เหมาะสมแล้ว เราจึงควรพิจารณาตั้งแต่ชนิดของด้าย ขนาดของด้าย ความมันเงา กรรมวิธีการผลิต   

ในซีรีส์นี้จะเริ่มจากชนิดของด้าย  ที่เราควรรู้

ด้ายเป็นอุปกรณ์ตัดเย็บที่เราคุ้นเคยมากที่สุด   และมีราคาถูกที่สุดในบรรดาอุปกรณ์ตัดเย็บ  ในบ้านเราอาจจะเจอด้ายราคาถูกมาก ๆ แค่หลอดละ 5 บาท  และอาจมีด้ายราคาแพงถึงขนาดหลอดละ 4-500 บาท  ปัจจัยอะไรทำให้ด้ายมีราคาแตกต่างกันถึงขนาดนั้น  เรามาลองไขปริศนากันดูค่ะ


สิ่งที่เราควรพิจารณาก่อนซื้อด้ายมีอะไรบ้าง


อย่างแรกเลย คือ วัตถุประสงค์การใช้งาน  จะใช้เย็บมือหรือเย็บจักร  ด้ายที่ใช้สำหรับการเย็บมือโดยเฉพาะ บางครั้งจะมีการเคลือบแวกซ์เพื่อความสะดวกในการใช้งาน  ลดปัญหาด้ายพันกันระหว่างเย็บ  สามารถดึงด้ายผ่านผ้าได้ลื่นไหล  ซึ่งด้ายแบบนี้ไม่เหมาะสำหรับนำไปใช้งานกับจักรเย็บผ้า  เพราะแวกซ์ที่เคลือบผ้าอาจทำความเสียหายให้กับจักรของเราได้   


ชนิดของเส้นใยที่ใช้ผลิตด้าย


ด้ายที่เราเห็นคล้าย ๆ กันไปหมด สามารถทำมาจากเส้นใยหลายชนิด  แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าเราควรเลือกด้ายชนิดไหนมาใช้งาน  ขอแนะนำด้ายที่เราควรรู้จักเพื่อที่จะเลือกให้เหมาะกับงานของเรา

การจำแนกชนิดของเส้นใยในการผลิตด้ายจะมี 2 แบบใหญ่ ๆ คือ

ด้ายที่ทำมาจากธรรมชาติ เช่น ด้ายคอตตอน  ไหม เรยอง  ขนสัตว์(woolX

ด้ายที่ทำจากใยสังเคราะห์ เช่น ด้ายโพลีเอสเตอร์  ด้าย Metallic   ด้าย Halogram  

ด้ายคอตตอน

1.ด้าย cotton 100%  เป็นด้ายที่ได้รับความนิยมในหมู่คนทำงานควิลท์  เพราะเส้นใยที่เป็นฝ้ายเหมือนกันด้ายจึงไม่บาดเนื้อผ้า ซึ่งสร้างความเสียหายให้กับชิ้นงานได้    ราคาที่ไม่สูงมากนัก  และทำมาจากเส้นใยธรรมชาติ ไม่ละลายง่ายแม้ผ่านการรีดซ้ำหลายครั้ง จึงเหมาะสำหรับทำงานควิลท์  นอกจากนี้ความนุ่มนวลของเส้นใยจึงเหมาะที่จะนำไปตัดเย็บเสื้อผ้าสำหรับสวมใส่ เสื้อผ้าเด็กและชุดชั้นใน  

ฝ้ายที่นำมาผลิตเส้นด้ายมีหลายเกรด  ด้ายคุณภาพดีมักใช้เส้นใย   Extra  Long Satple Egyptian Cotton  ซึ่งมีเส้นใยที่ยาวสามารถนำมาผลิตด้ายที่มีความเหนียวทนทานสามารถใช้เย็บด้วยจักรได้ดี  นำมาผ่านกรรมวิธี  mercerize  ซึ่งเป็นการนำด้ายไปแช่ในด่าง ทำให้ด้ายมีความเงาและแข็งแรงมากขึ้น

นอกจากนี้ด้าย Cotton  ที่มีราคาแพงจะผ่านกรรมวิธี Glazed คือการนำด้ายไปผ่านความร้อนอย่างรวดเร็ว  ทำให้ด้ายมีคุณสมบัติ low lint คือฝุ่นน้อย  ช่วยยืดอายุการใช้งานของจักรและมีความด้านไม่เงาเพื่อความเป็นธรรมชาติของชิ้นงาน  ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่สำคัญของด้ายที่ควรให้ความสำคัญ


ถึงแม้ว่าประเทศเราสามารถผลิตฝ้ายได้  แต่ยังไม่มีเส้นด้ายจากฝ้ายที่มีคุณภาพดีพอที่จะใช้กับจักรเย็บผ้าได้


ด้ายคอตตอนพบได้ทั้งด้ายเย็บมือและจักร  ในท้องตลาดมีให้เลือกใช้หลายขนาด  หลายรูปแบบตามความต้องการ

ตัวอย่างของด้ายคอตตอน เช่น Konfetti , Efina,  Precencia

ด้ายโพลีเอสเตอร์

2. ด้าย Polyester  ด้ายสังเคระห์  เป็นอีกตัวเลือกสำหรับคนชอบเย็บผ้า  เป็นด้ายที่ได้รับความนิยมมากเหมือนกันเหมาะสำหรับทำงานทุกประเภท เพราะราคาไม่แพง สามารถผลิตได้หลากหลายรูปแบบ มีความสวยงาม มีความเหนียวทนทาน


Polyester  ยังนิยมนำมาทำด้ายควิลท์อีกเช่นกัน พบได้ทั้งด้ายเย็บมือและเย็บจักร  ซึ่งด้ายคุณภาพดีก็มีลักษณะ low lint  เช่นกัน

ตัวอย่างด้ายโพลีเอสเตอร์ เช่น Invisafil , Fujix Polyester , Decobob

Silk

3. Silk เป็นด้ายทางเลือกอีกชนิดหนึ่งสำหรับคนที่ชอบด้ายจากวัสดุธรรมชาติ  ด้ายชนิดนี้ผลิตจากเส้นไหม  มีความบางแต่เหนียวทนทาน  มีความเงางาม สีสันสดใส  เส้นใยมีความเรียบลื่นและไม่มีฝุ่น ซึ่งเหมาะกับการใช้งานกับจักรเป็นอย่างมาก  เนื่องจากด้ายนี้มีราคาค่อนข้างสูงจึงมีการใช้งานที่ไม่แพร่หลาย

ด้ายเรยอง

4. Rayon  หรือ Viscose Rayon ด้ายชนิดนี้ผลิตมาจากการบีบอัดเส้นใยจากต้นไม้จนได้เป็นด้ายแต่ละเส้น  ข้อดีของด้ายชนิดนี้คือ ความนุ่มและเงา  สีไม่ตก ราคาไม่แพง  แต่มีข้อเสียในเรื่องความทนทาน  ดังนั้นด้ายชนิดนี้จึงไม่เหมาะสำหรับการเย็บต่อผ้า  แต่เป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับการสร้างลวดลายบนชิ้นงาน เช่น งานปัก หรือการฟรีโมชั่น

ด้าย Metallic

5. Mettallic  เป็นด้ายที่ผลิตจากการนำวัสดุต่าง ๆ มาพันและเข้าเกลียวด้วยกัน  จนได้ด้ายที่มีความมันและเงางามเป็นพิเศษ

ด้าย Halogram

ด้าย Razzle Dazzle

นอกจากนี้ยังมีด้ายชนิดพิเศษแบบอื่น ๆ อีก เช่น ด้าย Halogram ที่มีความมันวาวมาก  หรือด้าย Razzle Dazzle ที่นำด้าย Metallic  มาผสมกับด้ายเรยอง ทำให้เกิดผิวสัมผัสที่น่าสนใจ

นอกจากชนิดของเส้นใยที่นำมาผลิตด้ายแล้ว เรื่องต่อไปที่เราควรรู้คือ ขนาดของเส้นด้าย ซึ่งมีความสำคัญต่องานของเรามากที่สุด